Stanowisko
Sejmiku Województwa Podkarpackiego z dnia 10 lipca 2018 r.

w sprawie sytuacji w podkarpackich szpitalach wojewódzkich w związku ze zwiększoną nieobecnością personelu medycznego

W związku z trwającą absencją chorobową personelu medycznego w szpitalach na terenie województwa podkarpackiego, w tym dwóch szpitali podległych pod Samorząd Województwa, Sejmik Województwa wyraża głębokie zaniepokojenie trwającymi wydarzeniami. Ze względu na zwiększoną nieobecność personelu pielęgniarskiego, położniczego oraz przedstawicieli innych zawodów medycznych, spowodowaną masowym przedkładaniem zwolnień lekarskich, szpitale musiały wprowadzić ograniczenia w swej działalności i przejść w tzw. tryb pracy ostrodyżurowej. Sprowadza się to do zwiększonego zagrożenia dla zdrowia i życia mieszkańców naszego regionu.
Zarząd Województwa Podkarpackiego oraz dyrektorzy szpitali wojewódzkich podjęli natychmiastowe działania mające zapewnić opiekę medyczną dla osób w stanie bezpośredniego zagrożenia zdrowia i życia. Wspólne, skoordynowane działania, w tym szczególnie uruchomienie wszelkich rezerw w placówkach medycznych wojewódzkich i powiatowych, pozwalają na podstawowe zabezpieczenie szpitalnych świadczeń medycznych dla potrzeb mieszkańców województwa podkarpackiego.

Największy niepokój budzi fakt, iż wydarzenia o identycznym charakterze mają miejsce w placówkach prowadzonych przez samorządy powiatowe, a także w innych województwach. Pozwala to domniemywać, iż akcja ma charakter zaplanowany i zorganizowany. Przedstawiciele nieobecnego w pracy personelu oraz Związki Zawodowe działające w tych placówkach pozostają na stanowisku, że złożenie przez personel ponad 500 zwolnień lekarskich w jednym czasie, na terenie naszego województwa nie jest formą protestu. Sejmik Województwa Podkarpackiego apeluje do personelu medycznego, aby wrócił do pracy i nie narażał zdrowia oraz życia mieszkańców naszego regionu.
Spory zbiorowe Związków Zawodowych z dyrekcjami w szpitalach wojewódzkich są realizowane na podstawie przepisów ustawy o rozwiązywaniu sporów zbiorowych, która jasno określa kolejne etapy prowadzenia takich spraw. Ustawa zakłada, że strajk jest ostatecznością w przypadku braku porozumienia na wcześniejszych etapach prowadzenia sporu. Określone prawem etapy prowadzenia sporu zbiorowego nie zostały wyczerpane co oznacza, iż w tym momencie nie jest możliwe prowadzenie strajków. W najbliższy czwartek (12.07.2018 roku) odbędzie się w Klinicznym Szpitalu Wojewódzkim Nr 2 w Rzeszowie pierwsze spotkanie stron w ramach mediacji z udziałem mediatora wyznaczonego przez Ministra Rodziny Pracy i Polityki Społecznej na wniosek Związków Zawodowych.

Sytuacja ekonomiczna palcówek podlegających Samorządowi Województwa zmieniła się w ciągu ostatnich dwóch lat. W związku z problemami z płynnością finansową jednostek szpitalnych podległych Samorządowi Województwa Podkarpackiego w roku 2016, należało podjąć zdecydowane działania dążące do naprawy ich sytuacji finansowej. Samorząd Województwa podjął szereg działań w tym zakresie. Wdrożono pilotażowy program restrukturyzacji zagrożonych szpitali oraz obsadzono na stanowiskach zarządczych w tych jednostkach specjalistów, którzy posiadają doświadczenie i sukcesy w prowadzeniu jednostek leczniczych znajdujących się w sytuacji poważnych problemów finansowych. Kolejnym działaniem była restrukturyzacja zadłużeń szpitali przy współpracy z Bankiem Gospodarstwa Krajowego. Aby uzyskanie kredytowania było możliwe należało spełnić szereg warunków, w tym:
- Sporządzenie programów naprawczych, które w okresie naprawczym mają doprowadzić szpitale do zbilansowania swojej działalności (Województwo Podkarpackie w maju 2017 roku zleciło dla 5 szpitali wielospecjalistycznych opracowanie programów naprawczych),
- Szpitale wojewódzkie miały ujemne kapitały, zatem ze względu na prawo bankowe konieczne było spełnienie drugiego warunku, czyli poręczenie kapitału i odsetek ze strony Województwa Podkarpackiego (tylko w takim przypadku był możliwy niski koszt kredytu, koszty kapitału wynoszą do 2,5 %).
Restrukturyzacja była możliwa dzięki zwiększeniu finansowania szpitali, co wynikało z wprowadzenia ustawy o sieci szpitali. Dzięki tym zmianom szpitale w IV kwartale 2017 roku oraz I półroczu 2018 roku otrzymały wyższy niż dotychczas ryczałt na udzielanie świadczeń medycznych. Najważniejsze, że w trakcie prowadzonych działań restrukturyzacyjnych w żadnej z placówek wojewódzkich nie było zwolnień grupowych.
W wyniku wprowadzenia działań naprawczych, programu restrukturyzacji i reorganizacji placówek udało się poprawić ich sytuację finansową. W roku 2016 łączna strata szpitali do pokrycia z budżetu samorządu województwa podkarpackiego wynosiła 41 875 114 zł. Dzięki podjętym działaniom za rok 2017 kwota ta zmniejszyła się do 426 832 zł. To najniższa kwota od roku 2012. Potwierdza to słuszność i skuteczność kroków podjętych przez Samorząd Województwa.

Sejmik Województwa Podkarpackiego pozytywnie ocenia pracę dyrektorów szpitali wojewódzkich, którzy w sposób zadowalający realizują swoje zadania w zakresie poprawy sytuacji finansowej kierowanych przez siebie placówek przy jednoczesnym zapewnieniu najwyższej jakości udzielanych świadczeń medycznych.
Nie sposób pominąć faktu, iż największa poprawa nastąpiła w Klinicznym Szpitalu Wojewódzkim Nr 2 w Rzeszowie: koszty związane z obsługą zadłużenia spadły z 8 mln zł do 3,5 mln zł, a szpital wykazał ośmiokrotnie mniejszą stratę, która wynosi za pierwsze 5 miesięcy 2018 roku 3,5 mln zł wraz z amortyzacją.
9 lipca 2018 r. pomiędzy Ministrem Zdrowia, Narodowym Funduszem Zdrowia, Naczelną Izbą Pielęgniarek i Położnych oraz Ogólnopolskim Związkiem Zawodowym Pielęgniarek i Położnych podpisano porozumienie. Dokument ten zapewnia m.in. dodatki wpisane w podstawę wynagrodzenia, nowe normy zatrudnienia oraz dodanie do koszyka świadczeń gwarantowanych porad pielęgniarskich. Są to rozwiązania zgodne z oczekiwaniami środowisk pielęgniarskich i położnych - apelujemy o powrót do łóżek pacjentów.
Mając na uwadze dobro pacjentów i bezpieczeństwo mieszkańców regionu, apelujemy, aby personel powrócił do wykonywania swoich obowiązków oraz nie zapominał o zasadach etyki zawodowej. Dotyczy to również lekarzy, w ręce których oddajemy życie i zdrowie pacjentów. Każdy realizujący zawodowo misję służenia innym powinien zawsze w pierwszej kolejności kierować się zasadami etycznymi i moralnymi. Pozostawienie osób chorych i cierpiących bez opieki jest zaprzeczeniem tych zasad.

Słuszność czy zasadność żądań szpitalnego personelu to jedna kwestia, a forma wywierania nacisku to sprawa odrębna. Raz jeszcze apelujemy do personelu szpitalnego i prosimy o rozsądne działania mające na celu zażegnanie trwającego kryzysu.